ತೆನಾಲಿ ರಾಮನನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಕಥೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಅವನು ವಿಜಯನಗರವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ನೆರೆಯ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದನು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರಾಜನು ತೆನಾಲಿರಾಮನನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸೈನಿಕರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು.
ಒಮ್ಮೆ, ತೆನಾಲಿರಾಮ ಮಹಾರಾಜರ ಮೇಲೆ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ಮಹಾರಾಜ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ಮತ್ತೆ ಏನನ್ನಾದರೂ ಶಿಕ್ಷೆ ಕೊಡುವನೆಂದು ಗದರಿಸಿದನು. ಅದರಿಂದಾಗಿ ತೆನಾಲಿರಾಮ ಬೇಜಾರಾದನು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬರುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದನು . ಒಂದೆರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ ತಾನಾಗಿಯೇ ಬರುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಅನಿಸಿತು, ಆದರೆ ಅದು ಆಗಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ವಾರ ಕಳೆದರೂ ತೆನಾಲಿರಾಮ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಮಹಾರಾಜರು ತೆನಾಲಿರಾಮನ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಅವರು ತೆನಾಲಿರಾಮನ ಮನೆಗೆ ಸೇವಕರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದ ನಂತರ, ತೆನಾಲಿರಾಮ ಬಹಳ ಸಮಯದಿಂದ ಮನೆಗೆ ಬಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿಯಿತು.
ಈಗ ಮಹಾರಾಜರು ತೆನಾಲಿರಾಮ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದ ಎಂದು ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡರು? ಅವರು ವಿಜಯನಗರದಾದ್ಯಂತ ಡಂಗುರ ಸಾರಿಸಿದರು. ಇಡೀ ವಿಜಯನಗರವನ್ನು ಹುಡುಕಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ತೆನಾಲಿರಾಮ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ನಂತರ ಮಹಾರಾಜರು ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ತುಂಬ ಚೆನ್ನಾಗಿರುವ ಭಾವಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಹರಡಬಾರದು ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಗ್ರಾಮಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಬಾವಿಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಜಯನಗರವನ್ನು ತಲುಪುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದರು. ಆದೇಶದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದು ಡಂಗುರ ಸಾರಿಸಿದರು .
ತೆನಾಲಿರಾಮ ಎಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತಾನೋ, ಅವನು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಹಳ್ಳಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನಾವು ಅವನನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು. ಮಹಾರಾಜರ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ನಂತರ, ತೆನಾಲಿ ರಾಮನಿಗೆ ಆತನನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅರ್ಥವಾಯಿತು.
ಈ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಕೇಳಿ ಎಲ್ಲಾ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಆಶ್ಚರ್ಯಚಕಿತರಾದರು. ಅವರೆಲ್ಲರೂ ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಏನಾಯಿತು ಎಂದು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ತೆನಾಲಿರಾಮ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಹಳ್ಳಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರೂ ತುಂಬಾ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡಿದ್ದರು. ನಂತರ ತೆನಾಲಿರಾಮ ಅವರ ಮನೆಯನ್ನು ತಲುಪಿ, “ನೀವು ನನಗೆ ನಿಮ್ಮ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಒಂದು ಸ್ಥಳವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ನಿಮಗೆ ಕೃತಜ್ಞನಾಗಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ನಿಮ್ಮ ಉಪಕಾರವನ್ನು ತೀರಿಸುತ್ತೇನೆ. ”
ಹಳ್ಳಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ “ಆದರೆ ಹೇಗೆ?”
ತೆನಾಲಿರಾಮ ಹೇಳಿದರು, “ಈಗ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಕರೆಸಿ ಮತ್ತು ನಾನು ಹೇಳಿದಂತೆಯೇ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ, ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಮಹಾರಾಜರ ಘೋಷಣೆಯ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನಾನು ನಿಮಗೆ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ.” ತೆನಾಲಿರಾಮನ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರು ಎಲ್ಲಾ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನು ಕರೆಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿಜಯನಗರದ ಹೊರಗೆ ಬಿಡಾರ ಹೂಡಿದರು. ನಂತರ ತೆನಾಲಿರಾಮ ಒಬ್ಬ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನನ್ನು ಕರೆದು, “ಈಗ ಮಹಾರಾಜರ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಮತ್ತು ನಾವು ನಿಮ್ಮ ರಾಜಮನೆತನದ ವಿವಾಹದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ರಾಜಧಾನಿಯ ಹೊರಗೆ ಇದ್ದೇವೆ, ದಯವಿಟ್ಟು ಭಾವಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ನಿಮ್ಮ ರಥಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿ ಎಂದು ಹೇಳಿ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮಹಾರಾಜರ ಬಳಿ ಹೋಗಿ ತೆನಾಲಿರಾಮ ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಹೇಳಿದರು. ಆಗ ಮಹಾರಾಜರು, “ನಿಮಗೆ ಈ ಸಲಹೆಯನ್ನು ನೀಡಿದವರು ಯಾರು?” ಕೆಲವು ದಿನಗಳಿಂದ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ, ಇದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾತನಾಡಲು ಹೇಳಿದನು ಎಂದು ಮುಖ್ಯಸ್ಥನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಿದನು.
ಮುಖ್ಯಸ್ಥನ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿದ ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಆತ ತೆನಾಲಿ ರಾಮನೆಂದು ಅರ್ಥವಾಯಿತು. ಮಹಾರಾಜರು ಹೇಳಿದರು, “ಅವನು ಈಗ ಎಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ?” ಎಂದು ಕೇಳಿದರು. “ಮಹಾರಾಜರೇ, ಅವರು ಈಗ ರಾಜಧಾನಿಯ ಹೊರಗೆ ನಿಂತಿದ್ದಾರೆ.” ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಹೇಳಿದರು.
ಮಹಾರಾಜನು ತಕ್ಷಣವೇ ತನ್ನ ಸೇವಕರಿಗೆ ರಥವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ರಾಜಧಾನಿಯ ಹೊರಗೆ ಹೋಗುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದನು. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ಅವರು ತೆನಾಲಿರಾಮನನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ರಾಜಧಾನಿಯ ಹೊರಗೆ ತಲುಪಿದರು. ತೆನಾಲಿರಾಮ ನನ್ನು ನೋಡಿದ ಮೇಲೆ ಮಹಾರಾಜರಿಗೆ ಸಂತೋಷವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆತನನ್ನು ಆಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದರು. ಎಲ್ಲಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಗೂ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು.
